Прылады працы
Калаўрот (калаўротак, самапрадка,
самапраха) – прылада для механізаванага прадзення лёну
і воўны ў хатніх умовах. Калаўрота тып – стаяк. Складаецца з кола, педалі
(шатун, ківач), якой кола праводзілася ў рух, і прадзільны апарат. Прадзільны
апарат сладаецца са стрыжня і размешчанай на ім шпулькі для наматвання пражы
і маленькіх калёсікаў, злучаных пры дапамозе шнуроў з вялікім колам.
|
|
Церніца (мялка, мяліца, мячка) – прылада для пярвічнай апрацоўкі (мяцця) ільняной ці
канаплянай трасты. Церніца гарызантальная, аднарэбраваная. Выраблена з аднаго
ствала дрэва, выкапанага з каранямі. Складаецца з дзвюх дошчачак (шчокаў),
умацаваных на стойках (нагах). Выдзеўбаны жолаб, у які ўстаўлена біла.
|
|
Матавіла (вітушка) – ручная драўляная прылада. Ужывалася для звівання
пражы ў маткі. Крыжавіна з брускамі на канцах, умацаваная на падстаўцы.
|
|
Матавіла (вітушка) – ручная драўляная прылада. Ужывалася для звівання
пражы ў маткі. Крыжавіна з брускамі на канцах, умацаваная на падстаўцы.
|
|
Цэп – прасцейшая драўляная прылада для малацьбы збожжа.
Складаецца з гладка выструганай палкі-цапільна, даўжыня 117 см, і біча,
даўжыня 79 см, рухома замацаваных паміж сабой. Біч круглы. Зроблены з дуба.
|
|
Бёрда - прыстасаванне ў выглядзе
частага грэбня. Існуе 2 віды : частка ткацкага станка – кроснаў і ручныя
бёрды для ткацтва паясоў.
|
|
Чаўнок – ткацкая прылада для пракідвання ўтку ў працэсе ткання
(нагадвае па знешняму выгляду мініяцюрны човен). Чаўнок з донцам. Цэўку
кладуць на дно, а ўточную нітку прапускаюць праз адтуліну ў донцы чаўнака (у
працэсе ткання прытрымліваюць цэўку вялікім пальцам).
|
|
Прасніца – драўляная прылада для прадзення воўны, льняной і
пяньковай кудзелі. Лапатападобная. Зроблена з суцэльнага кавалка дрэва.
|
|
Прылада працы для апрацоўкі льну.
|
|
Рэйсмус (штрыхмаз) – сталярскі вымяральны інструмент для разметкі пазоў
і паралельных ліній.
|
|
Качалка – прылада працы для выпрамлення бялізны,
выкарыстоўвалася і для мыцця тканіны.
|
|
Таўкач
- прылада працы, прызначаная для змяльчэння.
|
|
|
Гэблік-адборнік
(рубанак) – стругальны інструмент для роўнага
загладжвання паверхні драўляных вырабаў адносна невялікіх памераў. Шырока
выкарыстоўваецца ў сталярстве. Складаецца з драўлянага бруска і
замацаванага ў ім завостранага жалезнага ляза.
|
Нажоўка - прылада працы
|
|
Кірка
– ручны інструмент, прызначаны для біцця камянёў, старой
цаглянай кладкі і інш.
|
|
Серп - прылада для ўборкі збожжавых культур (жыта, ячменю,
пшаніцы, проса, аўса…). Складаецца з авальнай рэжучай часткі і
драўлянай самаробнай ручкі. Перад жнівом сярпы зазубрывалі, тачылі
|
|
|
Верацяно – прылада для ручнога прадзення лёну, воўны, пянькі.
Конусападобная палачка з завостраным верхам, патоўшчаным нізам, на які для
павелічэння вагі надзявалі прасліца. Нарэзаны
кольцы-паглыбленні.Булава
|
Драбільна – жалезнае прыстасаванне для драблення.
|
|
Трапло – выкарыстоўвалася для апрацоўкі льну, трапання
|
|
Драўляныя граблі складаліся з галоўкі з 8
– 14 зубамі і грабільна, ці ручкі. Зубы даўжынёю 7 – 10 см выразалі з цвёрдых
парод дрэва (дуба, ясеню, граба) і ўстаўлялі ў галоўку на адлегласці 5 – 5,5
см адзін ад аднаго.
|
|
|
Гаршэчнікі (ухваты,
вілкі) – хатні бытавы (пячны)
інвентар. Паўкруглы жалезны рагач (ухват), насаджаны на
доўгае драўлянае цаўё. Прылада для засоўвання і вымання гаршкоў з печы .
|
|
Скабля – прыстасаванне для апрцоўкі скуры, дрэва
|
Інструмент
|
|
Напільнік для заточвання нажоўкі
|
|
Даўбешка – прыстасаванне для змяльчэння травы, сена, іншага корму
для жывёл.
|
|
Пранік – пляскаты драўляны брусок з ручкай, якім перылі
(пралі) бялізну пры мыцці, палотны пры адбельванні; ім таксама абівалі лён,
проса.
|
Комментариев нет:
Отправить комментарий